Wnosząc odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej (KIO) należy spełnić szereg wymagań formalnych. Jednym z nich jest udowodnienie tzw. interesu w uzyskaniu zamówienia.
Zgodnie z art. 505 ustawy Prawo zamówień publicznych (ustawa Pzp) środki ochrony prawnej (a więc m.in. odwołanie do KIO) przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu oraz innemu podmiotowi, jeżeli:
- ma lub miał interes w uzyskaniu zamówienia lub nagrody w konkursie
- oraz poniósł lub może ponieść szkodę
- w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
W tym znaczeniu należy podkreślić, że interes w uzyskaniu zamówienia:
- musi być przypisany do konkretnego wykonawcy i w konkretnym zamówieniu. Nie możemy więc powoływać się na ogólną „ochronę praworządności” poprzez korygowania nieprawidłowości działań czy też zaniechań zamawiającego.
- musi być obiektywny, tj. wynikający z rzeczywistej utraty możliwości uzyskania zamówienia, lub ubiegania się o udzielenie zamówienia, potrzeby uzyskania określonego rozstrzygnięcia.
- Wnoszący odwołanie, nie może powoływać się zatem na interes hipotetyczny, odnoszący się do innego zamówienia przewidywanego w przyszłości (z zastrzeżeniem, o którym poniżej).
Istotne w interpretacji tego pojęcia może być uzasadnienie projektu nowej ustawy Pzp, w którym czytamy, że:
„odwołujący musi dowieść, że posiada obiektywną, tj. wynikającą z rzeczywistej utraty możliwości uzyskania zamówienia, lub ubiegania się o udzielenie zamówienia, potrzebę uzyskania określonego rozstrzygnięcia. Ponadto norma prawna wskazuje na interes w uzyskaniu danego zamówienia, a zatem interes ten dotyczyć musi tego konkretnego postępowania, w którym środek ochrony prawnej jest stosowany. Wnoszący odwołanie, nie może powoływać się zatem na interes hipotetyczny, odnoszący się do innego zamówienia przewidywanego w przyszłości. Tym samym, brak konieczności oparcia się na normie prawa materialnego nie oznacza dowolności w ocenie, czy wnoszący środek ochrony prawnej jest do tego legitymowany.”
Fakt, że interes w uzyskaniu zamówienia dotyczy konkretnego zamówienia i wykonawcy nie oznacza, że interes wykonawcy w uzyskaniu zamówienia jest ograniczony jedynie do uzyskania zamówienia w ramach danego postępowania, ale również do uzyskania zamówienia w ramach postępowania wszczętego po skutecznym unieważnieniu postępowania, w którym nie było możliwe wyłonienie oferty najkorzystniejszej. W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) został utrwalony pogląd zgodnie, z którym wykonawca odrzucony jest w pełni uprawniony do złożenia odwołania na obie decyzje zamawiającego tak dotyczące odrzucenia jego oferty jak również do wyboru oferty konkurencji. Wynika to z prounijnej wykładni prawa zgodnie z którą pojęcie interesu w uzyskaniu danego zamówienia musi być wykładane w ten sposób, „że dane zamówienie publiczne nie oznacza konkretnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, ale odpowiada definicji zamówienia publicznego z art. 2 pkt 13 ustawy tj. należy przez to rozumieć umowy odpłatne zawierane między zamawiającym, a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy tub roboty budowlane”. A więc interes w uzyskaniu danego zamówienia trwa co najmniej do czasu zawarcia umowy, która dotyczy nabywanego przez zamawiającego przedmiotu zamówienia. Jeśli istnieje tożsamość przedmiotu zamówienia, to niezależnie od liczby postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, które są prowadzone przez tego samego zamawiającego, dopóki nie zostanie zawarta umowa, to jest to, ubieganie się o to samo – dane zamówienie publiczne i po tym wykonawca ma interes w jego uzyskaniu.
Autor: Witold Jarzyński (radca prawny, partner w kancelarii JBP Jarzyński Brzeziński Partners).
Masz pytania o odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej? Napisz do nas: kancelaria@jbp-law.pl lub zadzwoń: 502 342 502.